Ik duik zelden het oeuvre van een schrijver in, ik lees liever zo veel mogelijk verschillende boeken van verschillende schrijvers, maar dit was toch alweer mijn vierde Pynchon die ik las. En wat voor één. Het boek telt ruim 1200 pagina’s en als je een beetje bekend bent met het werk van Pynchon, weet je op voorhand dat dit een ingewikkeld boek gaat worden.
Er passeren tientallen personages de revue (volgens de Wikipagina zijn het er zelfs meer dan honderd!) die allemaal op een bepaald moment significant zijn voor het geheel. Het verhaal gaat sowieso echt alle kanten op. We betreden niet normaal veel zijpaden, maar als er al te spreken valt van een plot, dan draait het in Against the Day om de nabestaanden van een vermoorde anarchist en hoe zij de dood van hun vader proberen te wreken. De periode waarin het ‘verhaal’ zich afspeelt loopt van 1893 tot aan vlak na de Eerste Wereldoorlog.
Genrehoppen
Alle continenten worden zo’n beetje aangedaan, talloze landen worden bezocht, vele talen gesproken, er wordt enorm veel gespeeld met echte historische gebeurtenissen en daar tegenover staat een heel stel zaken die absoluut nooit gebeurd kunnen zijn. We maken kennis met anarchisten, geestelijken, mystici, kunstenaars, wetenschappers, kapitalisten, arbeiders, bourgeois, prinsen, je kunt het zo gek niet bedenken, of het heeft een plek gekregen binnen deze wederom geweldige roman van Pynchon.
Wat Pynchon zo geweldig goed doet is dat hij moeiteloos hopt van het ene naar het andere genre. Slapstick, familiekroniek, reisverhaal, fantasy, maatschappijkritiek, comedy, science-fiction, detective, western, avonturenverhaal, Against the Day is het allemaal, soms allemaal tegelijkertijd. De overdaad op werkelijk waar ieder vlak is soms verwarrend, maar ook enorm uitdagend.
Wantrouwen
Het is lastig om telkens weer afscheid te nemen van karakters en plotlijnen waar je aan gehecht bent geraakt, je raakt meerdere keren verstrikt in het metafictionele, metahistorische web dat Pynchon heeft gesponnen, maar aan de andere kant is deze roman ook echt enorm grappig, prikkelend, speels, soms zelfs bijna ontroerend, en Pynchon heeft vaak slechts een paar zinnen nodig om je helemaal mee te sleuren in weer een nieuwe plotlijn en je te binden aan weer een nieuw personage.
Er zit zo ongelooflijk veel in dit boek dat ik echt niet weet waar ik moet beginnen met duiden. In ieder geval is Pynchons fascinatie met onderdrukkende instanties en hoe mensen zich daaraan proberen te ontworstelen weer alomtegenwoordig. In zijn werk lees ik altijd een enorm wantrouwen jegens overheden en bedrijven die gewone, hardwerkende mensen proberen te controleren en onder de duim te houden. Het verwijt luidt vaak dat Pynchons boeken veelomvattend zijn, maar uiteindelijk nergens over gaan. Ik denk niet dat ik het daar helemaal mee eens ben. Ondanks alle joligheid en vreemdheid ontwaar ik toch altijd wel een serieuze ondertoon in zijn romans. Zo ook in Against the Day.
Overtuigend
Wat me echter het meeste zal bijblijven aan deze roman is de manier waarop Pynchon de periode rond 1900 over weet te brengen. Er vinden enorm veel vormende en ontwrichtende gebeurtenissen plaats in dit boek en iedereen probeert kaas te maken van een wereld die zo enorm snel aan het veranderen is. Hoe Pynchon die periode neerzet als een tijdperk waarin de ontwikkelingen op alle vlakken zo snel gaan dat ze amper bij te benen zijn vond ik echt heel overtuigend, en hoewel Pynchon de onrealistische gebeurtenissen absoluut niet schuwt, heb ik toch wel heel erg het idee dat ik ervaren heb hoe het was om rond 1900 te leven.
En wat dat betreft past die wijze van vertellen door Pynchon natuurlijk perfect bij al die wilde verhalen. Net zoals de personages heen en weer geslingerd worden tussen allerlei maatschappelijke, politieke en persoonlijke ontwikkelingen, zo wordt de lezer ook heen en weer geslingerd tussen allerlei vergezochte plotlijnen en enorm veel karakters die allemaal hun eigen strijd voeren.
Uniek
Ik vond Against the Day echt een enorm goed boek waar ik dagen over na zou kunnen praten, omdat er zoveel in zit. Echt een typische Pynchon ook die alle elementen bevat die ik ook ken uit zijn andere boeken, maar dan nog meer tot in het extreme gedreven. Zo achteraf is dit echt een geniaal, uniek boek, maar de reden dat ik toch op vier sterren blijf steken, is het feit dat ik tijdens het lezen niet altijd heel veel plezier beleefde, omdat er toch wel een aantal taaie stukken tussen zitten. Het is geen boek dat je even in een adem uitleest (ik heb er vier maanden over gedaan zelfs). Maar laat dat je niet weerhouden om deze roman erbij te pakken, want ondanks de complexiteit is het lezen van Against the Day echt een unieke ervaring.