Ik had dit jaar nog maar heel weinig goede science-fiction gelezen, totdat ik op Annie Bot van Sierra Greer stuitte. Annie Bot won dit jaar de Arthur C. Clarke award voor beste sci-fiboek en is via Kobo plus te lezen. Ik las deze roman in de trein naar Salzburg, en ik heb – zeker de eerste uren – bar weinig van de treinreis meegekregen, omdat ik zo opging in dit verhaal over een robot die zich probeert te ontworstelen aan het feit dat ze eigendom is van iemand.
Annie Bot is een robot die helemaal gemaakt is om haar eigenaar Doug te behagen. Ze doet het huishouden, ze kookt en ze past haar libido aan aan de stemmingen van Doug. Ze leert zich steeds beter als een echt mens te gedragen, maar daarmee wordt ze ook iets minder perfect, tot grote ontevredenheid van Doug. Hun relatie raakt in crisis en doet Annie Bot afvragen of ze de rest van haar leven eigendom van Doug moet zijn.
Gebiologeerd
Annie Bot lijkt qua verhaal eigenlijk best wel op het geweldige Hungerstone dat ik onlangs las. Waar we in Hungerstone in het hoofd van een vrouw kruipen die vastzit in een ongelukkig en gewelddadig huwelijk ten tijden van de industriële revolutie, kruipen we in Annie Bot in het hoofd van een vrouwelijke robot die vastzit in een ongelijkwaardige relatie. Beide boeken las ik totaal gebiologeerd, omdat de auteurs zo krachtig en overtuigend de binnenwereld van hun hoofdpersonage beschrijven.
Je vergeet in Annie Bot dan ook al heel snel dat Annie een robot is. Ja, ze moet zichzelf wel eens opladen in een docking station en als ze eet moet ze dat direct weer uitspugen omdat ze geen verteringsstelsel heeft, maar haar gedachten en overpeinzingen zijn ontzettend menselijk. Je leeft dan ook direct mee met Annie en voelt haar pijn wanneer Doug boos op haar is en haar bestraft.
Spanningsveld
Daar ontstaat een heel interessant spanningsveld. Want waarom zou Doug niet het recht hebben om met zijn aankoop om te gaan zoals hij dat wil? Annie is en blijft een robot. Toch? Of komt er een punt waarop we alleen maar kunnen concluderen dat Annie toch een mens is? En als we dat concluderen, verdient ze dan niet dezelfde rechten als andere mensen? Maar hoe kunnen we van Annie als mens spreken als er zoveel dingetjes zijn die keer op keer bevestigen dat ze een robot is?
Annie Bot werpt dus heel interessante vragen op en naast het feit dat Annie Bot zo’n innemend personage is, zorgen deze constante vragen en spanningen er ook voor dat het moeilijk is om dit boek weg te leggen. Dit is wat ik zoek in goede sci-fi; een goed verhaal dat zich afspeelt in een nabije of verre toekomst en dat ondertussen ook nog eens heel boeiende filosofische vragen opwerpt. Ik zou willen dat alle sci-fi die ik lees zo prikkelend is als dat Annie Bot was.
Beste sci-fi
Toen ik eenmaal in een boemeltreintje tussen München en Salzburg zat, kwam ik erachter dat er prachtige landschappen aan mij voorbijtrokken. Toen heb ik Annie Bot toch maar eventjes weggelegd, maar eenmaal in Salzburg heb ik als een gek deze roman uitgelezen. Ongetwijfeld de beste science-fiction die ik dit jaar zal lezen en de Arthur C. Clarke award is nog maar eens een boekenprijs die ik in de gaten ga houden.