Ik word bij voorbaat al enthousiast als een boek flink gehyped wordt. Ook over Klara and the Sun, de nieuwe roman van Nobelprijswinnaar Kazuo Ishiguro, verscheen de ene na de andere lyrische recensie. Dus toen deze roman daadwerkelijk uitkwam, schafte ik ‘m direct aan. Dit zou ook allerlei zaken bevatten die me interesseren: dystopie, robots en een langzaam verteld verhaal met veel mysterie. Toch was het daadwerkelijk lezen van de roman lang niet zo leuk als de voorpret.
Niet dat Klara and the Sun slecht is of zo, hoor. Het verhaal over Klara, een robot die ernaar verlangt om gekocht te worden en een kind te mogen ondersteunen bij de dagelijkse bezigheden, is op zich best leuk. Klara is een sympathiek personage en het is best tof hoe Ishiguro het voor elkaar krijgt dat je met een robot gaat meeleven.
Achterhouden
Daarnaast wordt er aan de lezer maar mondjesmaat informatie verstrekt over de wereld waarin het verhaal zich afspeelt, over de achtergrond van de problemen die zich gaandeweg voordoen. En zoals je misschien inmiddels al wel weet, ik ben een liefhebber van het achterhouden van informatie door de auteur. Het geeft je als lezer de mogelijkheid om heel veel zelf in te vullen.
Toch vond ik de hele worldbuilding door Ishiguro meteen een groot manco. De wereld die Ishiguro schetst voelt eigenlijk best wel afgezaagd aan. Ja, een wereld die door vervuiling geteisterd wordt, een wereld waar kinderen een ‘upgrade’ kunnen krijgen waardoor ze slimmer worden, een wereld vol robots met menselijke trekjes, ik werd er niet warm of koud van. Als je je waagt aan dystopische fictie zul je vandaag de dag toch wel iets origineler uit de hoek moeten komen.
Zo gaandeweg begon de onderliggende thematiek me daarentegen wel te bevallen. Het hele elitarisme dat voortdurend de kop opsteekt, mensen die moeten opboksen tegen anderen die hoger aangeschreven worden in de samenleving, ja, dat vond ik best wel interessant. De vingerwijzingen naar dit thema hielden me wel bij de les. Ze beloofden me telkens weer een diepere laag, een hoger idee dat Ishiguro met zijn roman voor ogen had.
Overbodig
Met redelijk wat plezier las ik Klara and the Sun, totdat ik naar de statistieken van mijn ereader keek. Ik was blijkbaar al op tachtig procent, maar er was nog helemaal niks gebeurd. Ja, Ishiguro houdt informatie achter, het mysterie zwelt aan, maar het dient geen enkel doel. Er worden allerlei kwesties opgeworpen waar verder niks mee gebeurt. En ook in die resterende twintig procent gebeurde werkelijk waar niets. Zo bleef ik toch wat ontgoocheld achter. Klara and the Sun is een plezierig, maar volstrekt overbodig boek.
Uiteindelijk toch een beetje een nietsig boek dat ik net zo goed links had kunnen laten liggen. Zijn geroemde meesterwerken heb ik nog niet gelezen, maar Klara and the Sun nodigt niet direct uit om verder in zijn oeuvre te duiken. En toch, op basis van de recensies bij werken als The Remains of the Day en Never Let Me Go kriebelt het toch om binnenkort nog een Ishiguro op te pakken. En dan maar hopen dat ik me dan wel kan vinden in de lovende woorden.