Dank aan uitgeverij Noordboek voor het recensie-exemplaar.
Dat ik een grote liefde koester voor filosofie, mag inmiddels geen geheim meer zijn. Dat ik ook in mijn leven al duizenden films zag, van de meest experimentele arthouse tot de grootste blockbusters, dat is misschien niet bij iedereen bekend. Mijn enthousiasme werd dan ook direct aangewakkerd toen ik zag dat er een boek uit was gekomen waarbij deze twee disciplines met elkaar verbonden worden. Filmmaker en filosoof Jurriën Rood probeert in Film en Filosofie beantwoorden grote levensvragen film en filosofie met elkaar te laten sparren om zo dichter bij de antwoorden op belangrijke filosofische en persoonlijke vragen te komen.
Het is allereerst een goed idee om uitgerekend deze twee disciplines met elkaar te laten sparren. Waar filosofie toch altijd vrij abstract is, daar is film vaak concreet, en waar film heel specifieke gebeurtenissen en levens toont, probeert filosofie altijd een helicopterview te behouden en te zoeken naar algemene wetten en rode lijnen die niet alleen in een specifiek geval, maar in alle gevallen gelden.
De zin van het leven
Rood stelt zichzelf in dit werk tien vragen en gebruikt de unieke perspectieven van zowel film als filosofie om in de buurt te komen van een antwoord. Zo is er de vraag of seks echt zo belangrijk is, of hoeveel vrijheid je nou eigenlijk nodig hebt en of het erg is om alleen te zijn. Als klap op de vuurpijl doet Rood zelfs een poging om de ultieme vraag te beantwoorden (of tenminste, de vraag waarvan niet-filosofen denken dat filosofen zich er 24/7 mee bezig houden), namelijk de vraag naar de zin van het leven.
Rood geeft toe dat er nog heel veel meer prangende vragen te stellen zijn die niet aan de orde komen in dit boek en dat hij slechts heeft gekozen voor tien vragen die hem allemaal op een bepaald moment in zijn leven hebben beziggehouden. Het is te begrijpen dat hij voor deze aanpak gekozen heeft, maar persoonlijk vind ik een vraag als ‘wat is een goede openingszin’ compleet onzinnig en duf. Ik mag hopen dat Rood in zijn leven toch op meer belangwekkende vragen is gestuit. (Misschien zegt dit echter ook wel veel over mij en de hekel die ik heb aan openingszinnen, gebruik een ingestudeerde openingszin en je bent bij mij sowieso al af.)
Ander licht
Afgezien van het feit dat niet iedere vraag even urgent aanvoelt, leest Film en Filosofie beantwoorden grote levensvragen wel enorm plezierig. Het is leuk hoe Rood met behulp van de vaak wat oudere, klassieke films een ingang naar een antwoord probeert te vinden, waarbij ik ook weer wat filmtips op heb gedaan. En als film geen afdoende antwoord brengt, dan is er altijd nog de filosofie die een volledig ander licht op de zaak kan werpen.
Ik ben misschien niet helemaal het juiste publiek voor dit boek, dat overduidelijk voor mensen die nog niet zoveel weten van filosofie (en/of film) geschreven is. De vragen die Rood stelt verraden dat, en ook het feit dat aan het einde van ieder hoofdstuk nog wat meer informatie gegeven wordt over de behandelde regisseurs en denkers maakt dat duidelijk. Toch haalde ik enorm veel genoegen uit de manier waarop Rood wisselt tussen film en filosofie, en hoe hij weet te prikkelen door verschillende perspectieven tegenover elkaar te zetten.
Potentie
Ik heb er zelf niet enorm veel van geleerd, maar ik denk dat dit boek potentie heeft om veel mensen te enthousiasmeren voor filosofie en/of de klassieke film. Op heel toegankelijke wijze weet Rood de lezer de wondere wereld van filosofie en film in te begeleiden en te tonen dat het kan lonen om wat dieper in te gaan op zaken waar de meeste mensen niet bij stilstaan.
Ik heb misschien geen levensveranderende inzichten opgedaan dankzij dit boek, maar ik heb me er wel uitstekend mee vermaakt en hoop dat vele anderen met mij ook zullen gaan genieten van dit boek. Misschien een leuk Sinterklaas- of kerstcadeautje voor iemand die best wat meer over filosofie zou willen weten, maar niet weet waar te beginnen?