Zoals ik ook al in mijn videorecensie aangaf, Shuggie Bain heeft mijn hart in duizend stukjes gebroken. Wat een boek. Er moet heel wat gebeuren wil dit niet mijn favoriete boek van 2020 worden. Ik zal bij het schrijven van deze soundtrack vooral over de muziek schrijven en niet zozeer over het boek. Dit komt vooral omdat ik tijdens het lezen absoluut geen behoefte had aan muziek. Of nouja, alles waar ik behoefte aan had, daarin werd gezongen en dat leidt alleen maar af tijdens het lezen.
Er is een aantal Schotse bands uit de jaren tachtig dat ik echt heel goed vind en telkens als ik het boek even weg moest leggen, hoorde ik die bands in mijn hoofd (het boek speelt in Glasgow in de jaren tachtig, snappie). Er zit dan ook niks anders op dan mijn favoriete albums uit de jaren tachtig, gemaakt door Schotse acts, hier uiteen te zetten. En ik sluit af met een bonusalbum waarmee ik een beetje vals speel, maar dat wel heel goed past bij Shuggie Bain.
THE BLUE NILE – A WALK ACROSS THE ROOFTOPS (1983)
Wie mij een beetje kent, weet dat ik redelijk wild word van de jaren tachtig. Mensen die lacherig doen over dit decennium wil ik best wel graag op hun muil slaan. Ik weet het, voor al die verstokte rockers gaat er niets boven het gekweel van een Bob Dylan, maar daar krijg ik nou weer een compleet verschrompelde preut van. De muziek van de jaren tachtig vind ik vele malen avontuurlijker en geïnspireerder klinken dan al die oude, belegen meuk. Ik kan hier uren over doorgaan en ik merk dat die ader in mijn voorhoofd alweer danig begint te kloppen, maar daar ben jij hier niet voor, lieve lezer. Nee, jij wil gewoon leuke stukjes lezen over leuke albums. Nou, voor de draad ermee.
Met het schaamrood op mijn kaken moet ik toegeven dat ik The Blue Nile ken door de Radio Top2000. De snob in mij vindt zo’n top2000 niet echt het toonbeeld van ontwikkelde smaak, vandaar dat schaamrood. Ondanks mijn overtuigde antipathie luister en kijk ik in de week tussen kerst en Oud en Nieuw alles wat los en vast zit over de top2000. Tijdens de Top2000 a gogo kwam een item voorbij over The Blue Nile, en dan met name over het nummer ‘Tinseltown in the Rain’. Spontaan verliefd was ik.
Ik weet niet hoe vaak ik het nummer in die paar jaar heb geluisterd. Het moeten echt honderden keren zijn geweest. En dan blijkt het album waar dit nummer vanaf komt ook nog eens van een ongekende, melancholische schoonheid te zijn. Voor mij klopt alles aan dit album. Meeslepende teksten, de schitterende zang van Paul Buchanan en hemelse melodielijnen zijn de ingrediënten voor deze parel van de art-pop. De opvolger Hats schijnt ook heel goed te zijn, maar heb ik nog nooit gehoord. Ik ben namelijk na al die jaren nog lang niet uitgeluisterd op dit album.
COCTEAU TWINS – GARLANDS (1982)
Ik weet dat hun latere werk over het algemeen nog veel beter gevonden wordt, toen ze zweefpop gingen maken. Dat vind ik ook geweldig hoor, maar toch is voor mij het rauwe Garlands het hoogtepunt in hun oeuvre. Dit album dat ergens tussen post-punk en gothic rock in zit, was het eerste wat ik van de band hoorde en ik was direct verkocht.
De stem van Elizabeth Fraser, daar hoef ik natuurlijk geen woorden meer aan vuil te maken. Iedereen weet dat Fraser gewoon een van de beste zangeressen ooit is. Haar stem is ook zo enorm veelzijdig, of ze nu op dit album zingt of op de droompop-albums van Cocteau Twins, of dat ze lekker meezingt op de trip-hop van Massive Attack, het klopt allemaal als een zwerende vinger.
Zoals ik al zei, dit was het eerste wat ik van Cocteau Twins hoorde en ik hoorde dit album precies op het juiste moment. Namelijk toen ik van de teenage angst en weltschmerz aan elkaar kleefde en mijn dagen in bed sleet. Eigenlijk sprak alles wat duister en deprimerend was me toen aan, maar dit album onderscheidde zich door de extreme kilte van het geluid. Die afstandelijke drumcomputer en de stem van Fraser die nooit helemaal op de voorgrond treedt creëren een heel ongemakkelijke sfeer. Een album waar ik vroeger in wilde verdrinken en dat ik nog steeds heel goed vind, mede vanwege de grote nostalgische factor.
THE JESUS AND MARY CHAIN – DARKLANDS (1987)
The Jesus and Mary Chain is zo’n band die ik eigenlijk veel te laat ontdekt heb. Als ik dit had gehoord toen ik een jaar of zestien, zeventien was, was er waarschijnlijk sprake van onvoorwaardelijke liefde geweest. Het compromisloze en eigengereide van de band is iets wat me destijds waarschijnlijk enorm had aangetrokken.
Nu blijft het ‘slechts’ bij grote liefhebberij (het compromisloze spreekt me nog steeds heel erg aan, hoor). Hun eerste album (Psychocandy, 1985) hoorde ik pas een jaar of zes geleden. Een goed album, zeker, maar ik was er nog niet helemaal. Dat kwam pas toen ik Darklands hoorde.
In tegenstelling tot Garlands klinkt Darklands juist heel warm. Het zijn stuk voor stuk heel sterke popliedjes die onder een laag gruis bedolven zijn. Ja, het zijn zachtaardige popliedjes, maar toch hebben ze iets enorm stoers en iets onbeteugelds. Het is die combinatie waardoor ik als een blok viel voor dit album.
Darklands is als een warm dekentje dat troost biedt. Niet dat ik dat per se nodig heb of zo, maar het optimisme en de ongebreidelde levenslust die het album sieren, vormen een fijn tegenwicht tegen al die zware muziek die er verder in dit decennium gemaakt werd.
SIMPLE MINDS – NEW GOLD DREAM (81-82-83-84) (1982)
Ik kocht op mijn zestiende een platenspeler en kort daarna kreeg ik de oude vinylcollectie van mijn oom. De jaren tachtig waren zeer goed vertegenwoordigd in die collectie en die mooie platenverzameling heeft zeker een stempel gedrukt op mijn muzieksmaak. Samen met met het feit dat mijn ouders veel muziek uit dit decennium draaiden, is het geen verrassing dat ik zelf ook een eighties-adept werd.
Een van die platen uit de collectie van mijn oom was New Gold Dream van Simple Minds. Sowieso was deze band uit Glasgow goed vertegenwoordigd in die krat vol vinyl. Ik maakte me in die tijd wel nog druk over of deze band niet te populair was voor mijn alternatieve smaak. Maar ja, ik merkte toch wel aan mezelf dat ik telkens weer teruggreep naar dit album.
Ik moest dus mijn zelfbeeld ietwat wijzigen en tot de conclusie komen dat ik ook van popmuziek hield, al vond ik ‘pop’ nog steeds wel een beetje een vies woord. Echt niet normaal kinderachtig van me. Gelukkig heb ik tegenwoordig ook gewoon Justin Bieber en The Weeknd op repeat staan. Kleine meisjes worden gelukkig groot.
Ik ken weinig albums die pakkender zijn dan deze New Gold Dream. Luister een willekeurig nummer en je hebt het de rest van de dag in je hoofd. Ik zet het nog steeds heel regelmatig op, gewoon om lekker mee te blèren en te heupwiegen. De albumhoes is wel spuuglelijk, maar dat vergeef ik deze jongens gewoon, hoor. Ik ben de moeilijkste niet. Ik hoop dat ze me dan ook mijn initiële weerstand vergeven.
THE WATERBOYS – THIS IS THE SEA (1985)
Dit is de nieuwste ontdekking in deze lijst. Ik associeerde The Waterboys lang met zouteloze kitsch, maar dat sloeg weer even helemaal nergens op. Toch wel een van de slechtste vooroordelen die ik heb gehad denk ik. Een rode draad in dit artikel is wel hoeveel domme dingen ik heb gedacht in mijn leven.
Je hoeft enkel opener ‘Don’t Bang the Drum’ maar te horen om geïmponeerd te zijn. Wat een enorm energiek en levenslustig nummer is dat zeg. En dan die typische eighties snare drum, zo horen we ze tegenwoordig niet meer. Het lied duurt bijna zeven minuten, maar als het een half uur had geduurd had ik het ook helemaal niet erg gevonden. Vooral als de zanger die hoge ‘ooh’s gaat gillen, wat een heerlijkheid.
De alternatieve muziek uit de jaren tachtig is toch wel overwegend pessimistisch en heeft een hoog misantropisch gehalte. New wave, gothic rock, post-punk, het is nou allemaal niet echt opbeurend. Het verbaast me daarom, nu ik dit lijstje zo bezie, dat ik overwegend bemoedigende albums heb gekozen. This Is The Sea is er ook weer zo eentje. Misschien is mijn algemene beeld van de jaren tachtig wel niet helemaal juist, of misschien ga ik door een enorm optimistische fase heen. Ik weet het niet.
Als je het hebt over het schrijven van pakkende liedjes, dan ben je bij The Waterboys aan het juiste adres. Ik ontdekte het album in de zomer en associeer deze muziek nu dus voor altijd met zon en warmte en relaxen aan strandjes en mooie zonsondergangen. Het liefst zo hard mogelijk draaien en dan al die gekke geluidjes van de zanger nadoen en de teksten meegillen.
BELLE AND SEBASTIAN – GEHELE OEUVRE
Tot slot ga ik een beetje smokkelen. Belle and Sebastian is begonnen in de jaren negentig, nadat het meesterwerk van Douglas Stuart eindigt dus eigenlijk heeft deze band geen plek in deze lijst. MAAR, Belle and Sebastian is een Schotse band, toevallig een van mijn favoriete bands aller tijden en dit is DE muziek die past bij hoofdpersonage Shuggie.
Belle and Sebastian geeft met hun indie-pop een stem aan de buitenbeentjes, aan de mensen die anders zijn en die iedere dag weer geconfronteerd worden met het feit dat ze anders zijn. Het is de ideale coming-of-age-muziek. Zanger Stuart Murdoch vertelt in zijn teksten over jonge mensen die bijna ten onder gaan aan hun eigen angsten en onzekerheden en aan een wrede buitenwereld, maar vertelt vaak ook over hoe deze mensen al die zaken overwinnen.
Er is geen muziek die ik, om het lezen heen, zoveel geluisterd heb als Belle and Sebastian. Zo’n nummer als ‘Lord Anthony’ lijkt zo over Shuggie zelf te gaan, maar ook andere personages uit het verhaal kun je zo verbinden aan een bepaald liedje van de band. Andere nummers die het beluisteren waard zijn, zijn ‘Judy and the Dream of Horses’, ‘Sleep the Clock Around’, ‘Dirty Dream Number Two’, ”Expectations’, ‘The Chalet Lines’, She’s Losing It’, maar eigenlijk zijn hun eerste vijf studio-albums en hun verzamelalbum Push Barman to Open Old Wounds allemaal enorm de moeite waard.
Voor het gemak heb ik een playlist met ALLES van Belle & Sebastian gemaakt. Ik zou zeggen: shufflen die hap!
Ik ben flink mijn boekje te buiten gegaan deze keer. Hopelijk vind je het niet erg. Ik ben nu eenmaal enorm enthousiast over Shuggie Bain. Dat enthousiasme heeft me aangestoken om hier ook een begeesterd stuk neer te pennen over albums en bands die me allemaal ontzettend dierbaar zijn.