Zoals ik ook al in mijn vorige stukje schreef, was 2020 een heerlijk leesjaar. Niet alleen ontdekte ik eindelijk een aantal tijdloze klassiekers, maar zeker de tweede helft van 2020 stond in het teken van het lezen van nieuwe literatuur. Ik heb een soort automatische neiging tot het lezen van nieuwe Nederlandstalige literatuur dus deze toplijst staat daar ook vol mee. Verder lees ik ieder jaar de gehele longlist van de Booker Prize dus die zijn ook goed vertegenwoordigd in de lijst (al heb ik het idee dat ik de beste genomineerden nog voor de boeg heb, maar dat is voor 2021).
Ik las 22 boeken uit 2020 en daarbij zat veel moois. Zo gaf ik maar liefst drie boeken 4,5 ster. De rest scoort een heel mooie 4 sterren. Nou moet je niet ontzettend veel waarde hechten aan deze lijst, want veel goede boeken ontdek ik vaak pas in latere jaren. Maar een zichzelf serieus nemende blog kan natuurlijk niet zonder een ‘beste-boeken-van-2020’ stukje. Ontzettend relevant en urgent dit dus. (De echte reden voor deze lijst is dat ik een enorme lijstjesfreak ben, geen lijstje is mij te gek. Zo heb ik net op de weg terug naar huis mijn top3 aankopen in 2020 bedacht en maakte ik eerder al een lijstje met favoriete dingen die ik dit jaar heb gegeten. En zo gaat dat dan de hele dat door in mijn hoofd.)
1. Marieke Lucas Rijneveld – Mijn Lieve Gunsteling
Zelden lees ik een boek dat zowel een stilistisch hoogstandje is als enorme emotionele impact heeft. Rijneveld doet het met haar tweede roman. Dit boek is in een heerlijk wervelende stijl geschreven, maar het verhaal van de veearts en zijn liefde voor een veertienjarig meisje liet mij niet onberoerd. Mijn Lieve Gunsteling is als het wondje dat enorm irriteert maar waar je toch niet vanaf kunt blijven. Ik voelde enorm veel walging tijdens het lezen, maar door de schoonheid van de zinnen kon ik niets anders dan me volledig overgeven aan dit boek. Ja, deze roman is de hype zeker waard.
2. Douglas Stuart – Shuggie Bain
Wat een debuut is dit. De meer dan terechte winnaar van de Booker Prize wat mij betreft. Shuggie is een jongetje dat opgroeit in het Glasgow van de jaren tachtig. Hij probeert zo goed en zo kwaad als het gaat voor zijn alcoholistische moeder te zorgen en ondertussen ontdekt hij langzaam maar zeker dat hij niet als iedereen is. Er zitten zoveel memorabele scenes in dit boek, niet normaal. Een groot deel van het boek heb ik met ingehouden adem gelezen. De uren vlogen nog nooit zo snel voorbij.
3. Wessel te Gussinklo – Op Weg naar De Hartz
Wie meer van mijn toplijstjes gezien heeft, weet dat ik groot liefhebber ben van het werk van Te Gussinklo. Ook dit is weer een meesterwerk. Dit is het vierde deel in de Ewout Meyster cyclus. Ewout is inmiddels volwassen, maar de braniemaker van weleer is niet meer. Wanhopig zoekt hij naar dat wat hij ergens op het pad naar volwassenheid is kwijtgeraakt. In uitvoerige flashbacks leren we over zijn privé-opleiding bij ene Somsen, een enorme oplichter en viespeuk, maar dat leert Ewout veel te laat. Een vrij aangrijpend verhaal, en dat allemaal weer opgeschreven in die heerlijke stijl, waarbij Te Gussinklo al schrijvend tot de kern van het bestaan probeert te komen.
4. Jente Posthuma – Waar Ik Liever Niet aan Denk
Schitterend boek dat heel erg fragmentarisch van opzet is, maar dat door zijn eerlijkheid heel erg ontroerend is. Al snel in de roman komen we erachter dat de broer van de verteller niet meer wil leven. Het boek bestaat uit heel veel korte hoofdstukjes die allemaal rond hetzelfde thema cirkelen: wat betekent het om een goede zus te zijn? Ik vond het een vrij heftig en confronterend, maar ook een heel erg mooi en herkenbaar boek.
5. Jeroen Brouwers – Cliënt E. Busken
Een indringend inkijkje in het hoofd van een demente man. Ik werk zelf in een verpleeghuis en een paar weken nadat een bepaalde bewoner overleed, las ik dit boek. Ik kon niet anders dan telkens aan die bewoner denken. De beste man had de muren volgeschreven met verontrustende teksten, het was een moeilijke man die het ook heel moeilijk maakte voor de mensen die het beste met hem voor hadden. Voor mij was de man uit het boek DIE man. Het is wel duidelijk dat de band die ik met dit boek heb vooral heel persoonlijk is, maar het is ook echt fantastisch geschreven en alleen vanwege dat aspect zou ik het aan iedereen aanraden.
6. Thomas Heerma van Voss – Condities
Ik houd enorm van metaverhalen dus een verhaal van een schrijver met ziekte over een schrijver met ziekte over iemand met ziekte sprak me meteen aan. Wordt wat mij betreft ook heel goed gedaan met soms een fijne ironische ondertoon. Maar voor mij zat de grote kracht van dit boek hem in de rake beschrijvingen van het ongemak dat Pek ervaart in sociale situaties. Dat levert enkele memorabele scenes op. Het boek maakt heel erg invoelbaar hoe het is om met een chronische ziekte te leven. Steeds dieper word je de ellende van Pek ingesleurd. Knap boek!
7. Colum McCann – Apeirogon
Een apeirogon is een figuur met een ontelbaar aantal zijden. In Apeirogon probeert McCann het Israël-Palestina conflict vanuit ontelbare invalshoeken te bezien. Het boek telt meer dan 1000 korte hoofdstukjes die allerlei posities ten opzichte van dit conflict blootleggen, maar de rode draad zijn de verhalen van Palestijn Bassam en Israëliër Rami. Beiden verloren hun dochter aan oorlogsgeweld en strijden nu samen voor vrede. McCann oordeelt niet, maar geeft je als buitenstaander wel veel nieuwe kennis over het conflict en nieuwe perspectieven op de zaak. Een verrijkend boek dus.
Leessoundtrack en Videorecensie volgen binnenkort.
8. Eva Meijer – De Nieuwe Rivier
Het eerste boek waarbij ik een videorecensie maakte. Dat is echter lang niet het enige wat deze roman memorabel maakt. Het verhaal gaat over een sojaboer en een journalist die de zaak onderzoekt. En dat allemaal tegen de achtergrond van een nog veel groter raadsel, namelijk het plotselinge ontstaan van een nieuwe rivier. Het natuurlijke gevolg van massale boskap, of eerder een straf van oude goden? Mysterie, spanning, ongrijpbaarheid en interessante thematiek gaan hand in hand samen en worden tot een uiterst vermakelijk geheel gesmeed.
9. Brandon Taylor – Real Life
Real Life toont een weekend in het leven van Wallace. Wallace is een zwarte, homoseksuele jongen die een PhD doet. Hij voelt zich nergens thuis, niet op zijn werk en niet in zijn vriendengroep. Hij torst een heftig verleden met zich mee en heeft geen idee hoe hij met die pijn om moet gaan. Taylor zoekt naar het overwoekerende binnen het alledaagse leven. Hoe het verleden en je stemming doorwerken in je perceptie van de alledaagse dingen. Hoe je zo opgeslokt kunt worden door dingen uit het verleden dat je eigenlijk geen oog meer hebt voor de mensen om je heen. De puzzelstukjes vielen eigenlijk pas in de dagen nadat ik het boek uit had op hun plek, maar inmiddels ben ik overtuigd van de vertelkunsten van Taylor.
10. Raoul de Jong – Jaguarman
Raoul de Jong neemt je mee in zijn zoektocht naar zijn Surinaamse voorouders en de geschiedenis van Suriname. Ik kwam er door dit boek vooral achter dat ik nooit iets geweten heb over een land dat Nederland toch heel erg lang gekoloniseerd heeft. Best wel vreemd eigenlijk. Een deel van het boek gaat natuurlijk over de onderdrukking en de vreselijke, walgelijke dingen die in Suriname gebeurd zijn ten tijde van de slavernij, maar toch is de uiteindelijke toon van De Jong optimistisch. Hij laat de schoonheid en rijkheid van het land zien en geeft de helden van Suriname een stem. Verschillende denkers, schrijvers en verzetshelden passeren de revue en samen geven ze een belangrijk inkijkje in de Surinaamse cultuur en geschiedenis. Krijgt de award voor meest leerzame boek van 2020.
Dat was ‘m weer. Natuurlijk lees ik graag wat jouw favoriete boek van het jaar was en welk boek eigenlijk helemaal niet had mogen ontbreken op deze lijst.
Fijne jaarwisseling iedereen en een heel gezond en fijn 2021 gewenst. Hopelijk wordt het een heerlijk jaar waarin we ook weer een keer wat anders kunnen doen dan boeken lezen (maar niet te veel andere dingen natuurlijk).
