Dank aan Lieven Vandekerckhove voor het recensie-exemplaar.
Een goed kort verhaal moet in principe op zichzelf kunnen staan, en heeft niet per se de context van een verhalenbundel nodig om op waardering te kunnen rekenen. Dat een verhalenbundel echter vaak ook veel meer is dan slechts een som der delen, bewijst Koorddansen van Lieven Vandekerckhove. In deze bundel kortverhalen en cursiefjes tillen dwarsverbanden en terugkerende motieven en thema’s het geheel naar een hoger niveau en stijgen de afzonderlijke verhalen in aanzien door het geheel waarin ze ingebed zijn.
Vandekerckhove is socioloog en werkte aan de Katholieke Universiteit Leuven. Zijn kortverhalen verraden een interesse in de alledaagse levens van gewone mensen. Zo komen onder meer het leven tijdens de coronacrisis, de band tussen huisdier en baasje, het ophalen van een pakketje bij het postkantoor en een bezoek aan de plaatselijke bakker ter sprake. De verhaaltjes zijn vaak amper vijf pagina’s lang en schetsen kleine situaties die desalniettemin veelbetekenend zijn, omdat ons leven van dat soort situaties aan elkaar hangt.
Tragiek
De tragiek is nooit ver weg in de verhalen van Vandekerckhove, maar echt zwaar wordt het slechts zelden, omdat de verteller regelmatig een komische noot toevoegt aan de zaken die hij het beschrijven waard acht. Vandekerckhove hanteert een lichte pen en is een scherp observant van de dagelijkse beslommeringen.
De verteller van al deze verhaaltjes lijkt telkens dezelfde, en doordat we de beschreven personen en situaties door zijn ogen lezen, voelt Koorddansen al snel heel persoonlijk aan. Bovendien zijn de mensen die beschreven worden door en door menselijk. Deze bundel bezit daarmee een zekere intimiteit; ook al zijn de verhaaltjes klein en kort, het is net alsof je een heel dorp aan interessante mensen hebt mogen ontmoeten.
Niet direct overtuigd
Toch was ik niet direct overtuigd van de kwaliteit van deze bundel. Deze korte ontmoetingen met de karakters in dit boek waren me lange tijd te vrijblijvend, te nietszeggend. Het ontging mij simpelweg waarom ik deelgenoot zou moeten worden van de niet al te bijzondere levens van deze mensen.
Bovendien moest ik lang wennen aan het archaïsch taalgebruik van Vandekerckhove. De auteur hanteert vaak ouderwetse zinsneden om dingen te zeggen, en daar komt nog bij dat het taalgebruik heel erg Vlaams is, waardoor ik zeker in het begin eigenlijk te veel moeite moest doen voor deze karakterschetsen.
Menselijk en warm
Toch kreeg ik uiteindelijk sympathie voor de schrijfstijl, omdat ze toch wel heel erg authentiek overkomt, net als dat ik sympathie kreeg voor de mensen die Vandekerckhove beschrijft. Misschien zijn deze verhalen op zichzelf niet bijster bijzonder, maar het geheel van deze ontmoetingen met mensen die zich moeten verhouden tot wat het leven ze brengt, is toch wel bijzonder. Er is geen enkel verhaal dat ik nog precies na kan vertellen, maar het menselijke, warme karakter van de verhalen is iets dat ik niet zal vergeten.
Er zijn ook tekeningen te vinden in het boek, deze zijn gemaakt door Jean Olf. Het voorwoord bij deze bundel is van de hand van Mark Eyskens. Eyskens prijst Koorddansen de hemel in, en hoewel ik in eerste instantie nogal sceptisch was, kan ik me nu eigenlijk best vinden in de woorden van Eyskens. Deze bundel is niet groots of van de sokken blazend, maar is juist bijzonder in het beschrijven van het doodnormale. Misschien net iets te doorsnee om mijn nieuwe favoriete verhalenbundel te zijn, maar alleszins verheugd om kennis te hebben mogen maken met het werk van Lieven Vandekerckhove.