Han Kang – The Vegetarian (2007)

De Hype Waard

The Vegetarian
Auteur:
Uitgeverij:
Jaar:
Bladzijde:
Yeong-Hye lijdt aan afschuwelijke terugkerende nachtmerries waardoor ze van de een op de andere dag besluit te stoppen met het eten van vlees. Het wrede vlees-eten staat voor haar voor de wreedheid in de wereld van nu. Nadat haar echtgenoot haar verlaat wil ze niet liever dan zelf ontsnappen aan haar vleselijke bestaan door een boom te worden, de puurste levensvorm op aarde. Met een fantasie die ontsproten is uit de plantenwereld worden in De vegetariër de thema's menselijk geweld en mogelijke onschuld op literaire wijze gecombineerd.

De Zuid-Koreaanse Han Kang won in 2024 de Nobelprijs voor de literatuur. Het toeval wilde dat ik een paar maanden ervoor al The Vegetarian – haar bekendste boek – kocht omdat ik de titel steeds maar weer bleef tegenkomen. De roman won in 2016 al de International Booker Prize, werd een hype en het zou zomaar kunnen dat Han Kang één van de meest gelezen Nobelprijswinnaars van de afgelopen jaren is. Wat mij betreft is The Vegetarian de hype wel waard. Het is vreemd, ongrijpbaar en gedurfd en ik merk dat het verhaal rond blijft spoken.

Yeong-Hye besluit van de één op de andere dag geen vlees meer te eten. Ze stuit daarbij eerst op onbegrip van haar man, die later van haar scheidt. Haar familie kan ook helemaal niks met de keuze van Yeong-Hye en probeert haar te dwingen vlees te eten. Ze wordt opgenomen in een instelling wanneer haar acties en ideeën steeds vreemder worden. Ze koestert namelijk het diepe verlangen om een boom te worden.

Afstand

Het is interessant aan deze roman dat Yeong-Hye het hoofdkarakter is, maar dat we als lezer niet te weten komen wat er echt in Yeong-Hye omgaat, op enkele korte dialogen en de beschrijving van enkele dromen na. In het eerste deel lezen we over Yeong-Hye vanuit het perspectief van de echtgenoot, het tweede deel vanuit het perspectief van de schoonbroer en het derde en laatste deel vanuit het perspectief van Yeong-Hye’s zus.

Een prima keuze van Han Kang, want hierdoor wordt het handelen van Yeong-Hye nooit helemaal inzichtelijk voor de lezer en blijft ze op afstand. Daarmee is Yeong-Hye een ongrijpbaar karakter wiens beweegredenen volledig duister blijven, maar die daardoor wel constant blijft fascineren. Je hoopt met ieder nieuw deel dat de boel wat duidelijker wordt, maar Han Kang is slim genoeg om je als lezer op die honger naar klaarheid te laten zitten.

Verval

Wat wel duidelijk is, is dat de conditie van Yeong-Hye met rasse schreden verslechtert, maar het is moeilijk om precies aan te wijzen wanneer Yeong-Hye inderdaad geestesziek wordt. Aan de keuze om vegetariër te worden is vanuit een hedendaags westers perspectief weinig raars, maar de behoefte om een boom te willen worden is toch redelijk far out.

Het is intrigerend hoe Han Kang de lezer meeneemt in het mentale en lichamelijke verval van Yeong-Hye, maar hoe je eigenlijk nauwelijks een duidelijke scheidslijn tussen gezond en ziek kunt vaststellen. The Vegetarian lijkt vast te houden aan het idee dat de kenmerken van pathologie in ons allen aanwezig zijn, maar dat ze pas een probleem worden wanneer we ophouden met functioneren zoals de maatschappij van ons verlangt. Bepalen waar gezondheid ophoudt en ziekte begint is erg lastig.

Maatschappijkritiek

De keuze om vegetariër te worden is voor mij misschien niet heel erg raar, maar blijkbaar is het in het Zuid-Korea van nu redelijk ondenkbaar. Yeong-Hye gaat duidelijk gebukt onder de rol die ze als vrouw toebedeeld is in de Zuid-Koreaanse maatschappij. Ze is er om voor haar man te zorgen en om naar haar vader te luisteren en de keuze om vegetariër te worden is daarmee een daad van verzet en een ultieme poging om zeggenschap te krijgen over haar eigen lichaam. In de keuze van Yeuong-Hye en de manier waarop haar familie daarop reageert (fysiek geweld wordt niet geschuwd) lijkt veel maatschappijkritiek vervat te zitten.

Ik kan niet zeggen dat The Vegetarian me diep geraakt heeft of dat het geweld dat Yeong-Hye wordt aangedaan me boos maakte, daarvoor is deze vertelling misschien toch net wat te bevreemdend. Juist door dat bevreemdende karakter is dit boek echter wel heel markant en uniek. Ik heb nog niet eerder zoiets als The Vegetarian gelezen en het is leuk om ondanks de vaagheid toch bepaalde thema’s en ideeën te ontwaren. Het is een memorabele roman die me zeker heeft beziggehouden en die me enorm benieuwd heeft gemaakt naar ander werk van Han Kang. Zoals ik al zei: wat mij betreft de hype zeker waard.  

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *

Deze site gebruikt Akismet om spam te verminderen. Bekijk hoe je reactie gegevens worden verwerkt.