Gezellig Moordmysterie
The Spare Man is de laatste roman van Mary Robinette Kowal, een schrijver die ik vooral ken omdat ze met Calculating Stars alle grote science-fictionprijzen won. Niet dat ik Calculating Stars zelf al gelezen heb, maar sinds die grootse prestatie wist ik wel dat dit een auteur is waar ik eens wat van wilde lezen. Toen ik de genomineerden voor de grote sci-fi-prijzen van afgelopen jaar zag, zag ik weer Kowals naam voorbij komen en vond ik het toch echt tijd worden voor een onderdompeling in die nieuwste roman.
The Spare Man is een detective die zich afspeelt in de ruimte, op een passagierschip onderweg naar Mars. Aan boord zijn de net gehuwden Tesla Crane en haar man Shal, maar hun huwelijksreis verwordt tot een nachtmerrie wanneer Shal als verdachte van moord wordt aangemerkt. Crane besluit met haar hulphond zelf op onderzoek uit te gaan en als een echte Miss Marple komt ze beetje bij beetje steeds dichter bij het spoor naar de werkelijke moordenaar.
Humor
Ik was zeker niet direct te spreken over The Spare Man. Ik vond de humor in het begin best wel vervelend, en de steenrijke celebrity Tesla Crane had ook niet direct mijn sympathie. Gelukkig verdwijnt de humor meer naar de achtergrond wanneer er meer mensen vermoord worden en de zoektocht naar de dader meer aanwezig wordt. Crane bleef voor mij redelijk onsympathiek, en dat wordt niet beter vanaf het moment dat ze haar naam en geld gaat gebruiken om te krijgen wat ze wil, al vind ik wel dat Kowal met Crane een heel boeiend personage heeft neergezet.
Crane lijdt namelijk aan chronische pijn en PTSS na een groot ongeluk en ik vond dat Kowal heel overtuigend heeft weten te beschrijven hoe het is om met deze beperkingen te moeten leven. Ik juich het alleen maar toe dat er tegenwoordig wat meer diversiteit te vinden is in de literatuur en dat je makkelijker kunt lezen over mensen met een leven dat zo anders is dan dat van jezelf.
Futuristisch
En dit boek betreft science-fiction dus dan komt er ook nog een futuristische setting bij die zo heerlijk anders is dan wat we kennen. Ook die zet Kowal heel krachtig neer. In The Spare Man zijn ze op technologisch vlak duidelijk een stuk verder dan wij zijn, maar Kowal maakt er gelukkig geen ver-van-mijn-bed-show van. Het is heel leuk hoe het schip verschillende verdiepingen heeft met verschillende eigenschappen die ofwel bij de aarde ofwel bij Mars horen. Het is ook grappig hoe communicatie met aarde een steeds grotere tijdsafwijking krijgt, naarmate ze verder weg van onze aardbol geraken.
Het zijn dit soort kleine dingetjes waarbij duidelijk wordt dat Kowal werkelijk aan alle implicaties van haar setting heeft gedacht. Er staat aan het einde van het boek zelfs een stuk over de wetenschap achter het ruimteschip. Alles aan de Lindgren (zo heet het ruimteschip) is totaal weird, maar als het wel zou bestaan, dan zou het volgens de wetenschap precies zo functioneren als Kowal beschrijft.
Waardering
Er is over alle details nagedacht in de Spare Man, dat heb je direct door, maar voor mij begon de waardering pas ergens halverwege, op het punt dat we midden in het onderzoek naar de moorden zitten en dit boek echt veranderd is in een moordmysterie. Je leert steeds meer passagiers en medewerkers van het schip kennen en Kowal doseert haar informatie zo slim dat een flink aantal passagiers en medewerkers heel lang op het verdachtenlijstje blijven staan.
De uiteindelijke afwikkeling is misschien iets minder interessant en bevredigend dan gehoopt, maar de tweede helft is voor het grootste deel echt reuzespannend. Hoe Crane steeds gevaarlijker terrein betreedt, hoe er maar doden blijven vallen en de lijst verdachten maar blijft groeien, ik ben in sneltreinvaart door die tweede helft heen gegaan omdat ik niet kon wachten op de ontknoping.
Lichtheid
Hoewel ik de humor wat flauw vond, waardeerde ik de lichtheid die Kowal constant bewaart – ondanks al die moorden en andere duistere gebeurtenissen – wel heel erg. Ook al hebben we met een spannende detective te maken, er is nog genoeg ruimte voor een schattige hulphond, voor luxueuze cocktails, voor yogalessen en voor romantische momenten tussen het pasgetrouwde stel.
The Spare Man is daarmee een spannend moordmysterie, maar tegelijkertijd ook een erg gezellig boek. Die beetje vreemde combinatie, vermengd met een futuristische setting, maakt dit toch wel tot een erg fris verhaal waar ik uiteindelijk enorm veel plezier aan heb beleefd. Nu moet het binnenkort toch maar eens echt tijd worden voor Calculating Stars, die schijnt nog beter te zijn en dat betekent dat me heel wat moois te wachten staat.
