Niet Direct Tijdloos of Relevant
Tussentijds van Peter Zantingh is de derde Libris-genomineerde roman die ik las. Ze jury heeft wel een rijtje mooie boeken gekozen, hoor. Nog geen tegenvaller tegengekomen (dat is wel eens wat anders geweest). Ook van dit door Das Mag uitgebrachte boek heb ik genoten, al twijfel ik wel of het niet iets té gegrond is in deze tijd. Het zou best kunnen dat we over een tijdje niet meer omkijken naar wat Zantingh geschreven heeft, omdat de thematiek nogal aan deze tijd gebonden is en de vragen die Zantingh opwerpt misschien voor veel mensen geen wezenlijke kwesties zijn.
Robin is met de trein op weg naar Duitsland, naar Tess, zijn vriendin die een lezing geeft over haar nieuwe prentenboek. Robin is in dit prentenboek iets tegengekomen wat hem doet beseffen dat hij direct de trein moet pakken en haar moet vertellen wat hij gezien heeft, anders zal hij haar misschien kwijtraken. Hij neemt zijn zoontje Mats mee, en onderweg overpeinst hij het verleden, het heden en de toekomst. Hij denkt na over het vaderschap, over de liefde, en over wat het betekent om een kind op de wereld te zetten wanneer een klimaatcrisis onafgebroken aan de deur blijft rammelen.
Ontroerend
Tussentijds is een zeer introspectief boek dat regelmatig ook wel wat sentimenteel van toon is. Dat is geen punt van kritiek, maar eerder iets waar ik bewondering voor koester. Het is een goudeerlijke roman die alle twijfels van mijn generatie goed weet te vatten en die in prachtige zinnen de pijnpunten en pracht van onze tijd weet te vatten. De manier waarop Robin bijvoorbeeld over zijn liefde voor Tess en Mats schrijft is ontroerend, en ik kan me niet voorstellen dat dat iemand koud laat.
Daarnaast is het heel erg fijn hoe Zantingh heel veel open laat voor de lezer. Komt het nog goed tussen Robin en Tess en bovenal: wat is er nu precies met zoontje Mats aan de hand? Gaandeweg beginnen bepaalde dingen op te vallen en wordt het steeds onduidelijker waar realiteit eindigt en de verbeelding begint.
De moeite waard
Tussentijds steekt enorm goed in elkaar, en toch deed het boek me uiteindelijk niet zoveel. Ja, als je links bent en begaan bent met het klimaat én ook nog een kinderwens koestert, dan kan ik me voorstellen dat dit boek heel goed alle twijfels daaromtrent verwoordt, maar als één of meerdere van die eigenschappen niet op jou van toepassing zijn (wat bij mij dus het geval is), dan krijg je er toch moeilijker binding mee. Het lukt Zantingh niet helemaal om dit specifieke verhaal zo te brengen dat het tijdloos en voor iedereen relevant wordt.
Dat wat grootse literatuur kan doen, dat lukt Tussentijds niet, maar dat neemt niet weg dat ik deze roman met veel plezier gelezen heb. Vergeleken met Overal Zit Mens en De Gebeurtenis – de twee andere genomineerden die ik al besprak – misschien wat minder memorabel, maar vanwege de stijl en het spelen met realiteit en verbeelding nog altijd de moeite waard.