2022 was het jaar dat we weer uit de lockdown kwamen en de wereld weer openging. Ik zou natuurlijk kunnen zeggen dat ik daarom een stuk minder las dan de afgelopen jaren (net zoals dat ik minder films keek), maar de waarheid is dat ik door mijn ziekte tegenwoordig vrij op mezelf ben, over het algemeen slecht tegen druktes en herrie kan en heb dus absoluut geen goede reden waarom ik dit jaar veel minder boeken las dit jaar.
Het was geen barslecht leesjaar of zo, de zestig boeken haal ik nog wel (daarvoor moet ik er nu nog eentje lezen), maar het zijn toch niet de 84 van vorig jaar of de 106 van het jaar ervoor. Bovendien las ik nauwelijks nieuw uitgekomen literatuur, iets wat me de afgelopen jaren toch flink bezig hield. Ik kan niet anders dan toegeven dat lezen gewoon een iets minder grote rol speelde dan de vorige jaren. Waar ik dan wel mijn tijd aan spendeerde? Dat weet ik eigenlijk ook niet zo goed, het liep dit jaar nou eenmaal anders dan ik van tevoren gedacht en gehoopt had.
Persoonlijk
Op persoonlijk vlak was het een prima jaar. Ik kreeg een nieuwe baan waarbij ik me nog steeds verbaas hoe goed deze werkgever is en hoe leuk het werk is, ik ben (nog) meer gaan sporten en wandelen (ok, ja, dat kost natuurlijk wel significant veel tijd die je niet kunt spenderen aan lezen!) en ik ben begonnen met mediteren wat me enorm veel brengt, zeker met een ziekte waarbij een hoofd nogal snel op hol slaat. Ik ging voor het eerst in vijf jaar weer eens naar enkele concertjes, ontmoette enkele videobelvrienden voor het eerst in het echt, ontdekte bubble en cheese tea, leerde eindelijk echt goede ramen maken en ik kan nog wel even door gaan met opnoemen waar ik blij van werd. God ja, er was weer heel veel de moeite waard in 2022.
Wat betreft gelezen boeken was het ook een fijn jaar. Ik las dan wel wat minder, en ik besprak wat minder boeken hier op deze site, maar ik deelde heel vaak vier sterren of hoger uit. Ik kan dan ook zonder enige moeite een top10 maken met boeken die grote indruk op me maakten. Normaal maak ik een lijst met nieuw uitgekomen boeken en oudere boeken, maar deze keer heb ik ze allemaal – fictie en non-fictie, oud en nieuw – op één hoop gegooid.
De beste boeken van 2022
1. Michael Pollan – Cooked: A Natural History of Transformation (2013)
Ok, die 5 sterren die ik hier initieel aan gaf waren misschien een beetje overenthousiast, maar ik vind dit nog steeds het beste boek dat ik dit jaar las. De afgelopen jaren heb ik me in de wondere wereld van het koken gestort, vooral de Japanse keuken heeft mijn interesse, en dit boek viert de kunst van het koken en het eten. Je leert bijzonder veel over de geschiedenis, psychologie, filosofie achter koken en eten, maar bovenal is dit een pleidooi om in een tijd waar het zo makkelijk is om alles maar af te halen en thuis te laten bezorgen, weer zelf de keuken in te duiken. Je hoeft echt niet allerlei vergezochte vaardigheden te hebben om iets lekkers op tafel neer te zetten. Met een beetje aandacht kom je al een heel eind.
2. Geetanjali Shree – Tomb of Sand (2018)
De winnaar van de International Booker Prize 2022 werd mijn favoriete roman van het jaar. Het is een dikkerdje, maar dit had van mij nog wel 700 pagina’s door mogen gaan. Stilistisch is dit erg speels, verhalend is het bijzonder meeslepend en bovendien nodigt deze roman enorm uit om je eigen gedrag te onderzoeken. Dit verhaal betoogt vooral hoeveel leuker het leven wordt en hoeveel meer voldoening je uit het leven kunt halen wanneer je je eigen starheid en arbitraire maatschappelijke normen een beetje leert los te laten. Echt een geweldig boek, op alle fronten. Zo lees je ze maar zelden.
3. László Krasznahorkai – De Melancholie van het Verzet (1989)
Deze las ik enkele weken geleden en heb nog niet de tijd gehad om er een uitgebreide bespreking over te schrijven, hopelijk kom ik daar in het nieuwe jaar nog aan toe. De verfilming van dit boek door Béla Tarr is één van mijn favoriete films, maar het bronmateriaal is minstens zo geniaal. Het is nogal naar en kil, maar Krasznahorkai maakt de teloorgang van het Hongaarse stadje ongelooflijk voelbaar. Dit ademt een ongekende sfeer en ondertussen komen er ook nog heel wat interessante ideeën over de zin en onzin van het leven voorbij. Deze is nog steeds aan het bezinken bij me.
4. Dayal Patterson – Black Metal: Evolution of the Cult (2013)
2022 werd voor mij het jaar dat ik allerlei extreme vormen van metal tot mijn favoriete muziekstijlen ging rekenen. Dit boek had daar een groot aandeel in. Alle grote bands binnen het black metal genre worden behandeld aan de hand van tientallen interviews die Patterson hield met de hoofdrolspelers binnen het genre. Patterson weet enorm te enthousiasmeren en zorgt ervoor dat je echt iedere genoemde band wil horen. Black metal moet wel de meest extreme muziekstijl die bestaat (dit leest af en toe ook gewoon als true crime), maar het is tevens één van de meest creatieve. Ik ben nog lang niet uitgeluisterd op dit genre en aanverwante herrie. Mijn reis door de metal kun je volgen via www.muziekuitroepteken.nl.
5. Wessel te Gussinklo – De Verboden Tuin (1986)
Te Gussinklo heeft een reeks geschreven waarbij alle vier de delen bij mij 4,5* scoren. Dat moet ik nog maar eens overtroffen zien worden. Dit is het eerste deel uit de reeks, maar was lang niet meer verkrijgbaar. Dankzij een heruitgave kon ik dan toch dit begin uit de Ewout Meyster-cyclus lezen en dat was wederom een geweldige ervaring. Hier is Ewout Meyster nog een klein kind en wederom liggen ergernis en medelijden zeer dicht bij elkaar. En natuurlijk is daar weer die geweldig unieke stijl van Te Gussinklo waarbij hij op schitterende wijze het wezen van Ewout blootlegt. Het was weer een waar genot om te lezen en nu ik deze reeks heb afgesloten ga ik gewoon vrolijk verder met het andere werk van Te Gussinklo.
6. Tarjei Vesaas – De Boot in de Avond (1968)
Zoiets als De Boot in de Avond had ik ook nog niet eerder gelezen. Het is een verhalenbundel die de lezer heel weinig handvatten geeft, maar die op een intuïtieve manier wel bijzonder meeslepend is en die ook stilistisch heel veel te bieden heeft. Het opereert ergens tussen proza en poëzie in, de verhalen zijn soms volstrekt abstract en andere keren bieden ze wat meer aanknopingspunten, maar dat dit bijzonder is staat buiten kijf. Zeer begrijpelijk als je er niets mee kunt, maar ik vond het een unieke en verrijkende ervaring.
7. Bora Chung – Cursed Bunny (2017)
Weer een verhalenbundel, deze keer een wat modernere en vertaald vanuit het Koreaans. In ieder verhaal staat een vloek centraal en wat vooral indrukwekkend is, is de diversiteit van deze bundel. Er worden heel wat genres (horror, fantasy, historische roman, humoristisch) aangetikt en bovendien lopen ook de tijdsvakken en de omgevingen waarin de verhalen zich afspelen zeer uiteen. En wat misschien het knapste is: er zit geen minder verhaal tussen, iets wat ik zelden meemaak als ik een verhalenbundel lees. Terecht genomineerd voor de International Booker Prize 2022.
8. Elizabeth Strout – Oh, William! (2021)
Ook van deze is geen uitgebreide bespreking op deze site te vinden, omdat ik deze las in een nogal drukke en hectische periode. Dit is denk ik mijn favoriet van de Booker Prize 2022-nominaties. Het gaat over een vrouw die nog altijd veel contact heeft met haar ex-man, met wie ze ook twee kinderen heeft, en die door enkele gebeurtenissen in het leven van haar ex-man ook heel veel over zichzelf en haar verhouding tot haar ex-man leert. Met enorm veel liefde voor de karakters geschreven, veel grappige en ontroerende momenten en vooral ook heerlijk reflexief en contemplatief. Prachtige roman.
9. Madeline Miller – The Song of Achilles (2011)
Eindelijk toegekomen aan deze die al heeeeel lang op mijn lijstje stond, maar ik was niet voorbereid op de emotionele klappen die dit verhaal uitdeelt. De Trojaanse oorlog wordt hier opnieuw verteld, maar het gaat vooral over de relatie tussen Patroclus en Achilles. O man, vele tranen werden er geplengd tijdens het lezen van deze roman, die ik nog wel een stukje beter vond dan het al geweldige Circe. Prachtig verteld door Miller, dat ze nog maar heel veel van zulke boeken mag schrijven!
10. Paul Auster – The New York Trilogy (1987)
Postmoderne klassieker die mij zeer goed kon bekoren. Het was alsof ik het literaire equivalent van een film noir las, het filmgenre waar ik beetje bij beetje steeds meer door gegrepen word. De drie verhalen in dit boek staan bol van de obsessies en dubbele bodems en gaan telkens over een persoon die zich volledig verliest in een onderzoek. Er zijn verschillende dwarsverbanden te ontdekken tussen de verhalen en met ieder verhaal lijkt de verteller beter door te hebben wat er met hem gebeurt. Je moet er echter niet te lang over door willen denken, want hoe dieper je denkt, hoe meer vragen zich aan je opdringen die geen antwoord krijgen. Maar geweldig geschreven en zeer onderhoudend.
Voornemens 2023
Ik heb eigenlijk weinig voornemens voor 2023 wat betreft lezen. Ik zie wel wat er op mijn pad komt. Het zou leuk zijn als ik aan Ulysses van James Joyce en Gravity’s Rainbow van Thomas Pynchon als grote leesprojecten toe kom, maar verder heb ik weinig plannen. Ik hoop vooral dat het echte leesvuur weer gaat branden, want er waren in 2022 een aantal periodes dat ik zo druk met andere dingen was dat het lezen er wel eens bij in schoot. Op Goodreads zet ik mijn reading challenge weer op 60, dat is een aantal dat ik redelijk makkelijk kan halen blijkbaar, ook als ik een jaar wat minder lees.
Als je nu nog niet uitgelezen bent, lees dan ook over de beste films die ik dit jaar zag en de beste muziekalbums die ik dit jaar hoorde.
