De beste films van 2021

Van mijn vele hobby’s heeft het film kijken de meeste last gehad van de coronacrisis. Er waren jaren waarin ik 75-100 keer per jaar naar de bios ging, maar de bioscopen waren natuurlijk best een tijd dicht tijdens de crisis en ook de release-agenda ging flink op de schop. Gelukkig zijn er enorm veel fijne VOD-diensten tegenwoordig waardoor je als filmliefhebber toch wel aan je trekken komt. Netflix en Amazon Prime kent iedereen natuurlijk inmiddels wel, maar ik heb in 2021 ook best wat via Picl gekeken. Via deze dienst kun je nieuwe bioscoopfilms kijken en ik heb begrepen dat het binnenkort mogelijk wordt om met een soort van abonnement via deze site te kijken. Omdat ik de bioscoop gek genoeg niet zo heel erg heb gemist, heb ik mijn Cinevillekaart opgezegd en ga ik in 2022 weer aan de MUBI, een video on demand dienst voor arthouse films.

Qua aantallen viel dit jaar ook een beetje tegen, vooral het begin van het jaar zat ik een beetje in een filmdip. De laatste maanden een beetje een inhaalslag gemaakt en zo ben ik toch nog rond de 200 films uitgekomen. Van die films kwamen er 77 in 2021 uit (of in ieder geval werden ze beschikbaar in Nederland). Van die 77 heb ik een top-15 gemaakt. Deze 15 imponeerden me stuk voor stuk, allemaal op verschillende manieren. Je kunt ook de hele top77 bekijken via Letterboxd. Ik ben nog wel van plan om enkele 2021-films te gaan kijken voor het einde van het jaar, maar ik verwacht niet dat die zo goed zullen zijn dat ze een plek in deze lijst verdienen.

1. David Byrne’s American Utopia

Verenigde Staten / Spike Lee / 2020

Dit is een van de 20 films die ik dit jaar in de bios zag en, oh mijn God, wat een ervaring was dit. David Byrne was vroeger natuurlijk de zanger van Talking Heads en met die band maakte hij natuurlijk de vrij sensationele concertregistratie Stop Making Sense (1984), maar deze mag er ook heel erg wezen. Ik liep met een grote glimlach de bios uit en heb maanden kunnen teren op al deze heerlijkheid (en daarna heb ik ‘m gewoon nog een keer gezien, en het effect was minstens zo groot). Geweldige muziek, geweldige choreografie en het plezier spat overal vanaf.

2. Titane

Frankrijk / Julia Ducournau / 2021

Geweldig gewaagde film weer van Ducournau. Ik vond haar Raw al erg tof, maar hier gaat ze nog heel wat stappen verder. Enorm bevreemdende film waarbij de hoofdlijn is dat een vrouw seks heeft met een auto en zwanger raakt. Er volgen nog heel wat andere bizarre gebeurtenissen, maar ik zat aan het beeld gekluisterd, niet in de laatste plaats vanwege het geweldige acteren van Agathe Rousselle. Echt onvergetelijk deze, met heel wat memorabele scenes.

3. Berg

Nederland / Joke Olthaar / 2021

Een experimentele documentaire zonder verhaal. We zien eigenlijk alleen maar close-ups van een berg. Die beelden zijn wel heel erg mooi en op een gekke manier is dit bijzonder meeslepend. Het overweldigende gevoel dat je kunt krijgen als je voor zo’n enorme berg staat (of wanneer je andere grootse natuurfenomenen ervaart), deze film weet een vergelijkbaar gevoel te bewerkstelligen, terwijl je gewoon thuis op de bank zit. Slow cinema van de bovenste plank.

4. Promising Young Woman

Verenigd Koninkrijk / Emerald Fennell / 2020

Geweldige variatie op het rape and revenge thema. Past enorm goed binnen het #metoo-tijdperk, maar is door hoe goed de film in elkaar zit redelijk tijdloos. Er zitten enorm veel slimme wendingen in en de film weet aan heel veel genres en emoties te raken zonder dat het geforceerd aanvoelt. Een beetje thriller, een beetje romantisch, een vleugje humor en een flinke dosis sociale kritiek komen allemaal samen en een wervelende film is het resultaat.

5. Days

Taiwan / Ming-liang Tsai / 2020

We volgen een dag uit het leven van twee mannen. Ze doen afzonderlijk van elkaar hun dagelijkse dingen, ontmoeten elkaar ’s avonds en gaan daarna weer hun eigen weg. Je kijkt deze niet voor het plot, maar voor hoe meesterlijk Tsai de dagelijkse beslommeringen over weet te brengen. Je zit gewoon een half uur te kijken naar hoe iemand kookt en het is geweldig intrigerend. Juist in zijn minimalisme weet deze film enorm te ontroeren. Een heel mooie, lieve film en een reminder dat ik echt nog veel meer moet zien van deze regisseur.

6. Dune: Part One

Verenigde Staten / Denis Villeneuve / 2021

Villeneuve is toch wel een van de beste Hollywoodregisseurs van dit moment. Hij heeft al heel veel geweldige films gemaakt en met Dune trekt hij die lijn vrolijk door. Het ziet er allemaal weer schitterend uit en het geluid is machtig. Het verhaal vind ik niet zo boeiend, misschien kan ik daarom ook heel erg genieten van het schitterende gedrocht dat de verfilming van David Lynch is, maar op audiovisueel vlak is dit zo goed dat het helemaal niet uitmaakt dat de inhoud achterblijft.

7. Beginning

Georgië / Dea Kulumbegashvili / 2020

Film over een gezin, behorend tot de Jehovagemeenschap, dat langzaam kapot dreigt te gaan nadat hun kerk is afgebrand. Heel statische cameravoering die juist heel goed de heftigheid van de gebeurtenissen onderstreept. Je zou het als saai af kunnen doen, maar de onderhuidse spanning die van de film uitgaat zorgde er bij mij juist voor dat ik ruim twee uur gebiologeerd heb zitten kijken. Heel interessante thematiek ook, met al die verwijzingen naar de Bijbel en religie.

8. Pig

Verenigde Staten / Michael Sarnoski / 2021

Ik heb drie Cage films gezien uit dit jaar, maar dit was duidelijk de beste. Cage’s truffelvarken wordt gestolen en wat volgt is een zoektocht naar het varken. Heel fijne off-beat film die telkens precies doet wat je niet verwacht en die heel erg speelt met de standaard verwachtingen die je hebt van een film met Nicolas Cage in de hoofdrol. Ik durf makkelijk te zeggen dat dit een van mijn favoriete Cage-films is (maar hij is niet zo goed als bijvoorbeeld Wild at Heart, maar ja die staat ook op eenzame hoogte).

9. Soul

Verenigde Staten / Pete Doctor en Kemp Powers / 2020

Met deze film begon ik 2022 en het bleef het hele jaar een van mijn favorieten. Geweldige fantasievolle animatie weer van Pixar en een film met het hart op de juiste plek. Sowieso heel fijn dat een jazzmuzikant de hoofdrol speelt en erg moeten lachen om het gedoe in het hiernamaals. Een heel leuke, mooie film over de belangrijke dingen in het leven. Voor volwassen net zo leuk als voor kinderen.

10. Identifying Features

Mexico / Fernanda Valadez / 2020

Deze film gaat over een moeder die op zoek gaat naar haar zoon, die maanden geleden heeft geprobeerd om de grens met de Verenigde Staten over te steken. Deze film raakte me diep, ik denk ook omdat ik niet lang ervoor Lost Children Archive van Valeria Luiselli las. De film vormt samen met deze roman een persoonlijk tweeluik over deze ‘verloren’ kinderen en de ouders die achterblijven.

11. Spencer

Verenigd Koninkrijk / Pablo Larraín / 2021

Larraín doet het weer, hoor. Deze Chileense regisseur lijkt alleen maar parels van films te kunnen maken. Deze Spencer gaat over prinses Diana die tijdens een kerstweekend een mentale breakdown nabij is. Diana wordt geweldig gespeeld door Kristen Stewart. Zij maakt de film echt, maar ook Larraín zelf weet zijn stempel te drukken met een reeks machtige scenes. Die scene richting het einde in de auto, wow.

12. Last Night in Soho

Verenigd Koninkrijk / Edgar Wright / 2021

Een meisje vertrekt van het platteland naar de grote stad om te studeren. Ze zit vol wilde dromen en ambitie, maar eenmaal in Londen krijgt ze steeds flashbacks naar een vrouw die decennia geleden vermoord werd. Geweldig mooi gemaakte thriller die je helemaal meeneemt naar vervlogen tijden. Weer zo’n film waarbij je helemaal ondergedompeld wordt in prachtige beelden en mooie muziek.

13. Shiver

Japan / Toshiaki Toyoda / 2021

Hypnotiserende muziekfilm van de man die ook achter de klassieker Blue Spring zit. Alles is gefilmd op het eiland Sado en we zien muzikant Koshiro Hino samen met het Taiko Performing Arts Ensemble. Er wordt bijna alleen maar getrommeld, maar het is intrigerend om te kijken naar hoe al die losse ritmes samenkomen in een groter verhaal. Het deel met de twee trommelaars en het deel in het huisje, waar ook bij gezongen wordt zijn mijn absolute favorieten. Erg mooie muziekfilm.

14. Sound of Metal

Verenigde Staten / Darius Marder / 2019

Over een metaldrummer die doof wordt en de rest van de film een manier moet zien te vinden om met deze nieuwe handicap te leven. Mag er even gezegd worden hoe vet de muziek is die hij samen met zijn vriendin speelt? Alleen al dat gegeven trok me de film in en de worsteling die volgt is echt wel goed kijkvoer. Leer je je nieuwe situatie accepteren of stel je alles in werking om de handicap ‘ongedaan’ te maken?

15. Quo Vadis, Aida?

Bosnië-Herzegovina / Jasmila Zbanic / 2020

Tijdens de bezetting van de Bosnische stad Srebrenica door het Servische leger probeert tolk Aida haar gezin in veiligheid te brengen. Alles rondom Srebrenica heb ik niet erg bewust meegemaakt, daar was ik nog te klein voor, maar ik wist wel dat de dingen die daar gebeurden verschrikkelijk waren. Erg beklemmende, benauwende film die me een goed beeld gaf van wat zich daar heeft afgespeeld. De Nederlanders komen er natuurlijk niet goed van af.

Natuurlijk heb ik ook heel wat films van voor 2021 gekeken en ik vind dat ik de beste van die films toch ook nog even moet noemen. Dit waren voor mij de mooiste ‘oudere’ films die ik zag in 2021:

Ondanks de relatief weinig films die ik zag, heb ik toch heel wat moois gezien. Ik hoop wel dat ik in 2022 een tandje bij kan zetten. Ik ga iedere maand binnen een thema kijken heb ik besloten, dat lijkt me erg leuk om te doen. Januari zal in het teken staan van grindhouse en trash, februari zal in het teken van Azië staan, en verder zie ik het nog wel. Ik ga er vanuit dat ik weer genoeg nieuwe persoonlijke klassiekers zal ontdekken, heb er nu al zin in!