Fijn Kennismaken
Tot mijn grote schaamte moet ik bekennen dat ik nog nooit van Robbert Welagen had gehoord (mijn excuus is dat er periodes in mijn leven zijn geweest dat ik nauwelijks met literatuur bezig was), totdat mijn leesclub Raam, Sleutel verkoos tot nieuw leesclubboek. Welagens eerdere boeken werden goed ontvangen, Het Verdwijnen van Robbert uit 2013 schopte het zelfs tot de shortlist van de Libris Prijs. Raam, Sleutel is zijn nieuwste boek en voor mij de uitgelezen kans om eindelijk eens kennis te maken met deze schrijver.
Na Tussen Lijn van Wee en Wens van Caro van Thuyne, die ik ook al hier besprak, is dit het tweede Nederlandstalige boek van het jaar dat ik las dat gaat over rouw. Er zijn zeker belangrijke verschillen te noemen tussen beide romans, maar de overeenkomsten zijn opvallend. Beide boeken zoeken naar een stijl die past bij alle ingewikkelde gedachten en emoties die bij een rouwproces horen, die recht doet aan gedachten en gevoelens waar eigenlijk geen woorden voor zijn. Bovendien spelen bepaalde significante passages uit boeken en hun invloed op het hoofdpersonage een grote rol. Beide auteurs vinden echter hun eigen weg binnen deze vertelelementen en leveren uiteindelijk romans met een geheel eigen smoelwerk af.
Kort en krachtig
Karlijn is een schrijver wiens debuutroman net is uitgekomen. Ze wordt geïnterviewd door Hanna voor televisie over haar boek. Hanna zoekt toenadering tijdens het gesprek en het brengt Karlijn in de war. De voordeur valt achter Karlijn dicht terwijl ze meeloopt met Hanna en ze moet haar vriend Arne bellen voor de sleutel. Ze besluiten naar elkaar toe te bewegen, maar Arne wordt op weg naar Karlijn doodgereden. Karlijn gaat Hannah als een soort medeplichtige zien en een verhouding ontstaat tussen beide vrouwen, terwijl Karlijn de dood van Arne probeert te verwerken.
Wat direct opvalt, is de stijl waarin Raam, Sleutel geschreven is. De zinnen zijn heel kort en krachtig, komen direct ter zake en draaien nergens omheen. Ze zijn enorm kernachtig en doen recht aan de manier waarop Karlijn op zichzelf teruggeworpen wordt na de dood van Arne. Karlijn ervaart niet zozeer verdriet, ze huilt zelfs niet om Arne, maar ze lijkt lange tijd volledig afgesloten van zichzelf. Ze handelt enkel nog op instinct, een instinct dat haar in vreemde en lastige situaties brengt. De stijl die Welagen hanteert past heel goed bij die geslotenheid en verwarring; een groot verdriet waarbinnen geen enkele ruimte is om in wijdlopige zinnen en gedachten verstrikt te raken.
Indringend
Raam, Sleutel is een indringend portret van een ontheemde vrouw op zoek naar een nieuw ijkpunt na de dood van haar vriend. Niet alleen stilistisch springt de roman in het oog, maar ook de zorg waarmee Welagen Karlijn en al haar ‘fratsen’ neerzet en daarmee een persoon van vlees en bloed creëert is indrukwekkend. Dit blijkt aan het einde van het jaar waarschijnlijk toch wel een van de betere romans van 2021 te zijn. Ik knijp in mijn handjes dat ik nu eindelijk weet dat Robbert Welagen bestaat en weet ook dat ik zijn schrijven goed in de gaten moet houden.
