Filosofische Insteek
Ik zet weer een stapje in de wereld van science-fiction en fantasy. Ik heb voor The Man in the High Castle gekozen omdat ik al heel lang iets van Dick wilde lezen. Ook is dit boek tot een serie gemaakt die via Amazon Prime te zien is en die wil ik heel graag zien.
Dick is een science-fictionschrijver met een omvangrijk oeuvre. Een flinke lijst van zijn verhalen vormden de basis voor films en series. Zijn werk heeft over het algemeen een filosofische insteek en er is veel aandacht voor de psychologie van mensen in de werelden die hij schetst.
Bezetting van de Verenigde Staten
Het uitgangspunt voor The Man in the High Castle kende ik al wel en heeft me altijd aangesproken. Strikt genomen gaat het hier niet om science-fiction, maar eerder om een alternatieve geschiedenis. Eentje waarbij Japan en Duitsland de Tweede Wereldoorlog gewonnen hebben en waarbij die landen de Verenigde Staten nu soort van ‘delen’.
Bijna alle Joden zijn uitgeroeid. De paar die er nog zijn proberen met cosmetische chirurgie en naamsveranderingen hun bestaan verborgen te houden voor de Duitsers. De Duitsers hebben een raket ontworpen waarmee je in drie kwartiertjes van Europa naar Oost-Amerika kunt vliegen. Hitler leeft nog, maar is waanzinnig geworden door de syfilis. Bormann is nu kanselier van Duitsland. Slavernij is weer toegestaan en op alle niveaus wordt er lustig op los gediscrimineerd.
De Japanners hebben de I Ching vanuit het oosten meegebracht naar de Verenigde Staten. Een groot deel van de Amerikaanse bevolking probeert hun keuzes te bepalen aan de hand van dit orakel. Japanners zijn helemaal verzot op Amerikaanse snuisterijen uit de tijd van voor de bezetting en betalen grof geld voor deze objecten.
The Grasshopper Lies Heavy
Er is spanning tussen Duitsland en Japan en gaandeweg het verhaal loopt die spanning verder op. In het verhaal volgen we diverse figuren tijdens de bezetting van Amerika. Ze wonen in verschillende delen van Amerika (en dus onder verschillende bezetters, ook is er een neutraal gebied), ze hebben verschillende religieuze achtergronden en ze hebben allemaal een andere sociaal-economische status. Echt fijn is de situatie echter voor niemand.
Zijdelings hebben deze personages wat met elkaar te maken. Het zijn vooral boeken die ze onderling verbinden. Er is natuurlijk de I Ching waar ze veelvuldig naar teruggrijpen, maar velen houden zich ook bezig met The Grasshopper Lies Heavy. Het is een roman van ene Hawthorne Abendsen dat gaat over een alternatieve geschiedenis waarin Duitsland en Japan de oorlog verloren hebben. In het Duitste deel van de Verenigde Staten is dit boek verboden.
Op geen enkele wijze toont het boek van Abendsen overeenkomsten met onze echte wereld en deze vorm van metafictie vond ik echt heel erg leuk aan het boek. Constant vraag je je als lezer af wat Dick nou eigenlijk wil zeggen met al die alternatieve geschiedenissen die hij hier opvoert.
Anti-oorlogsroman
Ik ben daar eerlijk gezegd nog niet helemaal over uit. Het lijkt in ieder geval een grote aanklacht tegen oorlog te zijn, waarbij ook de zogenaamde overwinnaars uiteindelijk verliezers blijken te zijn. Helemaal niemand is in ieder geval gelukkig met de situatie zoals-ie in The Man in the High Castle beschreven wordt.
Bovendien lijkt ook het idee dat een oorlog niet van de een op de andere dag ontstaat, maar dat het een opeenvolging van bewuste keuzes en handelingen is, een thema van het boek. Oorlog en alle gevolgen die dat met zich meebrengt is iets waar we allemaal ons aandeel in hebben.
Ook had ik het idee dat Dick eigenlijk wil aantonen dat je als schrijver nooit buiten de heersende politieke orde en buiten de eigen politieke geschiedenis kan denken en schrijven. De wereld die Dick schetst lijkt eigenlijk heel erg op onze echte wereld, al zijn de poppetjes en pionnetjes net andere. Op dezelfde wijze toont de wereld die Abendsen in zijn roman schetst weer veel overeenkomsten met de wereld waarin Japan en Duitsland de oorlog winnen.
Zeker ook het idee dat het nooit genoeg is wat we hebben, dat we altijd meer willen en dat we over lijken gaan om te krijgen wat we willen, komt voor in het boek. Zoals je ziet, er is genoeg uit dit boek te halen en ik heb het idee dat dit nog maar het topje van de ijsberg is.
Spannende thriller
The Man in the High Castle is een erg boeiend en prikkelend boek. Het duurt even voordat je je de wereld waarin het zich afspeelt eigen hebt gemaakt, maar het boek zit vol originele vondsten en je wordt telkens uitgedaagd door Dick om zijn fictieve wereld en de onze naast elkaar te leggen.
Het boek leest eigenlijk als een thriller en dat is zeker ook een verdienste Dick. Je bent een goed schrijver als je zoveel ideeën naar voren weet te brengen en tegelijkertijd ook nog enorm veel spanning weet aan te brengen.
Toch kan ik hier niet een heel hoog cijfer aan kwijt, en dat komt vooral omdat dit boek zo onaf voelt. Het einde van het verhaal kwam heel plotseling zonder dat er ook maar een verhaallijn afgerond was. Het is helemaal niet erg als je als lezer achterblijft met vragen, maar dit waren er net even te veel.
Het is enigszins te verklaren waarom er zoveel losse eindjes zijn. Dick begon meerdere keren aan een vervolg, maar raakte iedere keer weer ontmoedigd door het feit dat hij zoveel onderzoek naar nazi’s moest doen. Maar toch, een boek zou toch ook op zichzelf moeten kunnen staan, ook in een serie en ik vind dat The Man in the High Castle op dat punt wat tekort schiet.
Desalniettemin ben ik enorm gefascineerd geraakt door de wereld die Dick beschrijft en ik ga heel snel beginnen aan de tv-serie. Hier kun je wel iets heel tofs van maken (hoewel ik al wel las dat het op heel veel punten afwijkt van de roman).
Leessoundtrack
Tot slot even een kleine leessoundtrack voor dit boek. Ik heb heel veel martial industrial geluisterd tijdens het lezen. Dit is een genre dat industrial combineert met darkwave. Past bijzonder goed bij het lezen over een samenleving waarbinnen iedereen onderdrukt wordt. Met een beetje geluk worden er ook Duitstalige samples gebruikt en worden fascistische en nazistische symbolen gebruikt. Ik kan je bands als Rome, Dernière Volonté en de verzamelaar Flowers Made of Snow aanraden.
Als je er echt even heftig in wil gaan: martial industrial is typisch een genre waarbinnen ook heel foute lieden actief zijn (net als bijvoorbeeld black metal en neofolk). Er is via google genoeg binnen dit genre te vinden dat een uitgesproken fascistische boodschap heeft. Ga ik hier echter niet aanraden, daar ben ik te antifa voor.
Het volgende boek dat ik binnen deze rubriek ga bespreken is het tweede deel van Harry Potter. Die heb ik al uit dus het zal niet lang duren voordat dit stuk online staat. Sowieso staan er ook nog wat recent uitgekomen science-fictionboeken op de planning deze maand dus je kunt in februari veel nieuws in deze rubriek verwachten.
Laat me vooral weten wat jij van dit boek vond, of van de serie, als je die hebt gezien. Ik ben erg benieuwd wat jij uit het verhaal hebt gehaald.
