19 november 2020 wordt de Man Booker Prize weer uitgereikt! Ik heb inmiddels alle boeken die op de shortlist staan gelezen. Nog voordat ik ook maar een enkel genomineerd boek las, viel een aantal dingen op. Opvallende afwezige is Hilary Mantel met The Mirror & the Light, het laatste deel uit de Thomas Cromwell serie. Ze won met de eerste twee delen de prijs (in 2009 en 2012), maar dit derde deel schopte het niet verder dan de longlist.
In plaats van gevestigde namen koos de jury dit jaar veelal voor debuten. Maar liefst vier van de genomineerde schrijvers schreven met hun nominatie hun eerste roman. Verder valt op dat de prijs zich veel aantrekt van de veel gehoorde kritiek om niet altijd alleen maar witte, heteroseksuele cismannen grote literaire prijzen te laten winnen. Van de zes genomineerde auteurs zijn er vier vrouw, vier niet-wit en van de genomineerde boeken zijn er twee waarbij lgbtqa-thema’s een (grote) rol spelen.
Weinig te lachen
Nu ik alle zes de boeken gelezen heb, kan ik ook nog toevoegen dat alle zes de boeken nogal zwaar op de hand zijn. Geloof me, ik houd zeker wel van een goede portie ellende, maar in alle zes de boeken zijn nauwelijks tot geen lichtpuntjes te bekennen. Er valt wel heel weinig te lachen met deze shortlist en dat doet me dan toch denken dat Hilary Mantel helemaal niet had misstaan in deze lijst, al was het maar voor de comic relief‘(maar ook gewoon omdat ze een heel goed schrijver is).
Ik vond het bijna allemaal interessante, frisse boeken die boeiende thema’s aansnijden en wat dat betreft snap ik de keuze voor deze zes wel. Toch kan ik me er heel weinig bij voorstellen dat deze boeken allemaal echt beter zijn dan de boeken van gevestigde auteurs als Ali Smith en (ja, daar is ze weer) Hilary Mantel. Maar goed, die boeken heb ik nog niet gelezen dus eigenlijk kan ik daar niet over oordelen.
Ik heb besloten om een ranking te maken van de boeken op de shortlist. Voor mij steekt er een roman bovenuit, maar van enkele romans zou ik het ook niet erg vinden als ze de prijs zouden winnen. De prijs wordt 19 november 2020 uitgereikt (dat is dus al bijna!).
1. Douglas Stuart – Shuggie Bain
Wow, wat een debuut is dit zeg. Stuart beschrijft het Glasgow van de jaren tachtig en een gezin dat kapot gaat aan het alcoholisme van de moeder. Zoveel aangrijpende scenes zitten er in deze roman, zo vaak heb ik met ingehouden adem gelezen. Stuart stapelt wel misère op misère en ik snap dat dat op een gegeven moment tegen kan gaan staan. Toch overtuigde het einde in die mate dat ik niet anders kan concluderen dan dat dit een van de beste boeken van dit jaar is. Ik heb even gekeken en bij de wedkantoren staat dit boek ook bovenaan (al zegt dat natuurlijk niet altijd wat). Ik duim voor dit boek.
2. Brandon Taylor – Real Life
Ik had tijdens het lezen van dit boek best wat moeite met enkele gebeurtenissen die ik domweg niet begreep. Na het lezen vielen de puzzelstukjes uiteindelijk langzaam op hun plek. Het is een indringend boek over een zwarte, homoseksuele man die zich niet thuis voelt op zijn werk en tussen zijn vrienden. Het krijgen van een verhoudingen met een van zijn vrienden maakt het allemaal nog ingewikkelder. Ik vond dit denk ik het duisterste boek van de shortlist, maar ook een van de interessantste. Hoe ik als lezer telkens mijn mening moest bijstellen over Wallace en de dingen die gebeuren, ik kon daar wel van genieten. Het maakt Real Life tot een uitdagende roman.
3. Maaza Mengiste – The Shadow King
Een ambitieuze roman over de inval van Ethiopië door Italië in de jaren dertig van de vorige eeuw. Mengiste probeert de grootsheid van een Ilias te evenaren en dat lukt haar heel redelijk. Het is knap hoe Mengiste van haar karakters echt mensen van vlees en bloed weet te maken. Bovendien valt direct de aanwezigheid van sterke vrouwelijke karakters op. Vooral hoofdpersonage Hirut is iemand met wie je je helemaal kunt identificeren. Een erg interessante, maar ook spannende oorlogsroman die vertelt over een stuk geschiedenis waar ik tot een week geleden geen weet van had.
4. Avni Doshi – Burnt Sugar
Burnt Sugar gaat over een vrouw die zich moet ontfermen over haar dementerende moeder, maar moeder en dochter liggen elkaar niet. Er is vroeger heel veel gebeurd en hoewel de moeder steeds meer van de ellende van vroeger vergeet, moet dochter opeens opnieuw leren omgaan met het verleden. De roman werpt interessante vragen op, maar door een aantal verwerpelijke levenskeuzes verloor ik langzaam al mijn sympathie voor dochter. Bovendien is het nu alweer een tijdje geleden dat ik het las en ik moet concluderen dat de roman geen blijvende indruk heeft achtergelaten helaas.
5. Tsitsi Dangarembga – This Mournable Body
Ik geef dit boek een lager cijfer dan de nummer zes, maar ik vond deze roman toch een stuk prijswaardiger. Het gaat over Tambudzai die, ondanks het goede onderwijs dat ze heeft genoten, het niet gelukt is om haar dromen te verwezenlijken. Er zitten een aantal goede scenes in het boek en er komen een aantal interessante ideeën naar voren (het vercommercialiseren van haar geboortegrond bijvoorbeeld), maar even vaak vervalt Dangarembga in clichématige beschrijvingen. Bovendien werkt het feit dat het boek in de jij-vorm is geschreven ook niet heel erg goed. Voelt meer aan als een trucje dan dat het echt wat toevoegt. Eigenlijk is mijn mening over dit boek dezelfde als over de eerdere boeken van Dangarembga, genoeg goede ideeën maar niet de kunde om deze tot een goed verhaal te maken.
6. Diane Cook – The New Wilderness
Deze laatste roman is een dystopische. Steden zijn onleefbaar geworden en een groep uitverkorenen mag meedoen aan een experiment. Ze overleven in de natuur om te onderzoeken wat de effecten zijn op de flora en fauna. Als je dit boek leest als een lange aflevering van de televisieserie Lost is het prima te doen. Goed geschreven is het echter niet. De personages zijn van bordkarton en het verhaal zelf blijft heel erg oppervlakkig. Vermakelijk dus, maar het heeft niets te zoeken op de longlist van de Booker Prize, laat staan de shortlist.
Ik vind het altijd erg leuk om de shortlist (en ik ben van plan om ook nog de rest van de longlist te lezen) van de Booker Prize te lezen. Het is altijd leuk om interessante nieuwe schrijvers te ontdekken. Bovendien is het gewoon een erg leuke traditie die hopelijk nog heel lang in ere ga houden. De uitslag zal ik zeker op de voet volgen komende donderdag. Via https://thebookerprizes.com kun je zien hoe je de uitslag kunt kijken of beluisteren.
Ik ben heel erg benieuwd naar jouw mening over de shortlisters. Wie hoop jij dat er met de prijs vandoor gaat? Welke boeken heb je gelezen en wil je graag lezen?
Naar dat boek van Diane Cook ben ik toch wel benieuwd. In haar verhalenbundel Mens vs. natuur boeiden de dystopische verhalen mij het meeste. Dus wellicht ga ik het toch proberen.
Jaa, het zou ook zo maar kunnen dat ik er gewoon geen verstand van heb, hoor. 😉 Stiekem ben ik ook nog steeds best wel benieuwd naar haar verhalenbundel, hoor daar erg goede verhalen over (terwijl The New Wilderness, als je naar de Goodreads reviews kijkt meer een haat-liefde-boek is).