Mijn twee grootste passies zijn muziek en literatuur en op de een of andere manier werkt de combinatie van deze twee zo goed dat ik én meer nieuwe muziek ben gaan ontdekken én meer ben gaan lezen. Het luisteren van muziek tijdens het lezen kan de leeservaring zeker wel intensiveren, maar ook als ik niet aan het lezen ben, maar bijvoorbeeld onderweg ben, of te moe ben om te lezen, kan de juiste muziek er toch voor zorgen dat ik in de sfeer van het boek blijf hangen (en bij een goed boek wil je toch niets liever?). Vandaar deze rubriek, waarin ik uit de doeken doe welke albums mijn leeservaring verrijkten. Deze keer: de Japanse moderne klassieker Kafka on the Shore (Kafka op het strand) uit 2002 van Haruki Murakami.
Hozan Yamamoto – Silver World (1977)
Ik weet toevallig dat Murakami een jazzliefhebber is dus ik ben in eerste instantie vooral op zoek gegaan naar Japanse jazz. Bij die zoektocht stuitte ik op Silver World van Hozan Yamamoto, een shakuhachispeler, en ja, ik moest ook even opzoeken wat een shakuhachi is (het is een bamboefluit). Yamamoto heeft ook wat conventionelere fluitmuziek gemaakt, maar op Silver World combineert hij zijn fluitspel met jazz en dat zorgt voor een intense, maar intrigerende ervaring.
De jazz is onheilspellend, sterft regelmatig weg om dan opeens weer aan te zwellen en het gefluit van Yamamoto voegt een flinke extra portie bevreemding toe aan het geheel. Het is ook een enorm dynamisch album waarbij rustigere en drukkere passages elkaar veelvuldig afwisselen. Silver World fascineert mateloos en ondanks de vele luisterbeurten die ik er inmiddels al op heb zitten, val je als luisteraar nog steeds van de ene verwondering in de andere.
Tijdens het lezen werkte Silver World enorm sfeerverhogend en dit album zou wel eens kunnen uitgroeien tot een persoonlijk favoriet. Voor een boek waarin lievige stukken afgewisseld worden met een flinke portie gore, waarin een heel fijne wisselwerking bestaat tussen rustigere en drukkere passages, waarin zoveel zaken gebeuren die de lezer boven de pet gaan, maar dat allemaal toch zo gebracht dat je niet wil stoppen met lezen, bleek dit album de perfecte soundtrack.
Hiroshi Suzuki – Cat (1975)
Een album met deze naam moet natuurlijk wel onderdeel worden van de soundtrack van Kafka on the Shore, gezien het grote aantal katten dat in dit boek voorkomt. En niet zomaar katten, maar katten die het verhaal in een bepaalde richting duwen, die noodzakelijke kennis bezitten over de mysteries waar het boek vol mee staat.
Wat een geluk dus dat Hiroshi Suzuki’s muziek ook nog eens erg goed past bij de roman. Ook dit is een jazzalbum en Suzuki’s trombonespel eist direct de aandacht op. Ik wist eerlijk gezegd niet dat je dit uit een trombone kon krijgen, daarvan ben ik toch wel erg onder de indruk. Het is een redelijk zonnig, relaxed album dat vooral erg goed past bij de stukken uit het boek waarbij het tempo wat omlaag gaat.
Ik denk aan bijvoorbeeld aan Kafka in zijn eentje in het hutje op de bergen en zijn reis door het bos, ik denk aan Hoshino die in zijn eentje naar de film en naar het café gaat en ik denk aan erg veel scenes waarin de onverstoorbare Nakata de hoofdrol speelt. Cat is een bijzonder goede jazzplaat, die toevalligerwijs ook nog eens heel goed past bij grote delen van het boek.
Hiromi – Spiral (2005)
Wat recenter werk dat voor een heel fijne ondersteuning tijdens het lezen zorgde, komt van Hiromi. Hiromi is een klassiek geschoold pianist, maar eentje met een voorliefde voor jazz. Spiral is dan ook een album dat ergens tussen klassiek en jazz in ligt.
Wat vooral opvalt aan het album is hoe filmisch de muziek klinkt. Ieder nummer vertelt heel duidelijk een verhaal en Hiromi wisselt heel vaak van toon, ook binnen nummers. Je zou je makkelijk kunnen voorstellen dat deze muziek de soundtrack zou vormen voor een van de animaties van Hayao Miyazaki, maar dit album zou ook zeer goed bij een mogelijke verfilming van Kafka on the Shore passen, dat op het spectrum van de sfeer ook alle registers opentrekt. Waar Spiral het vakmanschap van Hiromi toont en laat horen hoe veelzijdig ze is, is Kafka on the Shore misschien wel hét bewijs van de veelzijdigheid van Murakami.
Spiral is bovendien een erg contemplatief album. Het is het soort album dat op de een of andere manier allerlei mijmeringen en existentiële vragen op gang brengt. Het is zeker knap als muziek zoiets bewerkstelligt en het past wel goed bij de manier van denken van Kafka. Hij is vooral heel erg op zoek naar zijn plek in de wereld en probeert kaas te maken van zijn verleden. Ik zou het laatste nummer van het album wel echt vermijden, dat is een heel irritante stijlbreuk met de rest van het album. Afgezien van dat is Spiral een heel fijn album om je tijdens lange leessessies te vergezellen.
Ryo Fukui – Mellow Dream (1977)
Ryo Fukui kende ik al, maar ik had voorafgaand aan het lezen van Kafka on the Shore vooral heel veel naar Scenery geluisterd. Ook een heel goed album dat eigenlijk ook wel meer aandacht verdient, maar deze Mellow Dream paste wat beter bij het boek vond ik.
Fukui maakt dromerige pianojazz. Volgens mij is het best wel ingewikkeld wat hij speelt, maar hij doet het allemaal uiterst lichtvoetig laten klinken, alsof het hem allemaal geen enkele moeite kost. Ik ben dit album enorm gaan waarderen tijdens het lezen en vind het nu misschien wel beter dan Scenery.
Het album past uitstekend bij het magische aspect van de roman. Alles kan in de romans van Murakami, van geestverschijningen van mensen die nog leven tot pratende katten en van alternatieve werelden tot stenen met mysterieuze krachten. Niets is te gek, en de muziek van Fukui, die ook alle kanten op gaat, maar zich toch telkens in dezelfde droomwereld lijkt af te spelen, complementeert het fantasierijke van Kafka on the Shore.
Fishmans – Long Season (1996)
Dit album is niet per se geschikt tijdens het lezen, er wordt namelijk flink wat in gezongen. Long Season is een van mijn favoriete Japanse albums en ik merkte dat ik toen ik de roman las, ik heel vaak teruggreep naar dit album op momenten dat ik niet aan het lezen was.
Fishmans is een band die maar kort bestaan heeft. Sinds de dood van de zanger is de band uiteengevallen, maar hun populariteit is des te groter geworden. Enkele jaren geleden werden hun albums beschikbaar gemaakt via streamingsdiensten en vond Fishmans weer een heel nieuw publiek.
De band maakt een enorm aanstekelijke mix van droompop, psychedelica en ambient. Long Season bestaat uit een lang nummer van 35 minuten dat alle kanten opgaat, maar dat vooral heel erg hypnotiserend werkt. Het begint allemaal erg poppy, dan volgt een middenstuk dat nog amper muziek te noemen is om tot slot weer terug te keren naar het begin.
Fishmans zuigt je 35 minuten lang hun wereld binnen, en dat is een wereld waar het fijn toeven is. Zo fijn toeven vind ik het niet in de wereld van Kafka on the Shore, eerlijk gezegd, maar toch, beide werken spreken enorm aan in hun vreemdheid en uniciteit.
Eén reactie